در مکتب طب ایرانی، محور اصلی علائم و پیگیری روند درمان، براساس نوع ترشحات مجاری تنفسی فوقانی تنظیم میشود. براساس تعریف، منشأ اصلی این ترشحات مغز است و آنچه از مسیر بینی و چشم خارج میشود زکام نامیده میشود و ترشحاتی که به حلق و مجاری تنفسی تحتانی ریخته میشود نزله نام دارد؛ بر این اساس ترشحات نزلهای را در دو گروه کلی طبقهبندی میکنند: نزله گرم و نزله سرد
علامتهای ذکرشده در نزله گرم، بیشتر با علائم سرماخوردگی متناسب است و شامل ترشحات آبکی و رقیق بینی و حلق، سوزش و خارش گلو و حلق، سرخی چشمها، التهاب حلق و گرفتگی بینی و صداست؛ این علائم تماما با مراحل اولیه سرماخوردگی (زکام) مطابقت دارد.
1 - غذای اصلی در سه روز نخست باید تنها سوپ جو رقیق با حبوبات بسیار اندک و سبزیجات فراوان باشد؛ بهعبارت بهتر معده سبک نگه داشته شود. در این مرحله از بیماری، خوردن غذاهای سنگین (بهویژه گوشت) بهشدت منع شدهاست.
2 - از مصرف آب خالی بهویژه آب سرد اجتناب شود؛ بهخصوص که با مصرف سوپ جو به همراه سبزیجات، آب مورد نیاز بدن تأمین میشود.
3 - مصرف حریره تهیهشده از آب، سبوس گندم، نشاسته، کتیرا، روغن بادام و شکر بههمراه مغز بادام توصیه شده است.
4 - چکاندن روغنهای سرد مانند روغن بنفشه و روغن کدو در بینی
درمان سرماخوردگی سرد (نزله سرد) :
علامتهای نزله سرد، بیشتر با مزمنشدن و عوارض سرماخوردگی مانند سینوزیت و برونشیت باکتریایی تطابق دارد. درمان آن با نزله گرم متفاوت است و شامل:
1 - پوشاندن سر و حتی گرم کردن آن با حوله گرم یا کیسهای که در آن ارزن ریخته باشند.
2 - نوشیدن جوشاندهای از شوید، بابونه، بومادران، آویشن و مرزنجوش. طرز تهیه: به نسبت مساوی تمام مواد با هم مخلوط و نیمکوب شود و هر شش ساعت، یک قاشق غذاخوری در دو لیوان آب جوشانده و بعد از صافکردن، مصرف شود.
3 - جوشاندهای از زوفا، ریشه شیرینبیان و انجیر جهت نرمکردن سینه و طبع مفید است.
4 - پرهیز از خواب وسط روز و پس از غذا
5 - اجتناب از نوشیدن آب سرد